domingo, 30 de enero de 2011

'Voces robadas': “mentres siga existindo unha Anna Frank en Bosnia, Afganistán ou Iraq quererá dicir que sigue habendo guerras no mundo”

As palabras dunha das autoras, Zlata Filipovic, titulan este artigo sobre un libro realmente impresionante e necesario, neste día que, moitas veces de xeito rutineiro, adicamos à Paz. Voces robadas recolle unha selección dos diarios de nenos e rapaces que sufriron a guerra, desde a Primeira Guerra Mundial ata Iraq.
A biografía de Zlata é un exemplo das consecuencias da barbarie da que non somos capaces de saír. Máis de corenta guerras enchen o mundo de traxedias como as que relatan as vítimas neste libro. Nacida en Saraievo, o seu diario escrito durante a Guerra de Bosnia converteuse nun éxito de vendas, con tan só 13 anos. O diario salvou da guerra a ela e a súa familia. Coa axuda de Unicef puideron exiliarse en París. Ata puido estudar, pero como ela di: “cambiaría os meus estudos en Oxford e o recoñecemento internacional por ter tido unha infancia normal, con amigas e deberes nos colexios”. O seu encontro con Melanie Challenguer, escritora e autora da adaptación do diario de Anna Frank para a ópera ‘Annelies’, levounas a colaborar na creación de ‘Voces robadas’, editado en España por Ariel no 2007.
Durante tres anos recompilaron os diarios escritos por menores de 20 anos durante a Primeira Guerra Mundial, a II Guerra Mundial, Vietnam, a intifada palestina, a guerra dos Balcáns ou a de Iraq. Un dos obxectivos das autoras é que o libro se converta en materia de estudos nos colexios. Como di Zlata, colaboradora de Amnistía Internacional: “os nenos deben aprender a historia desde o punto de vista humano, non como algo teórico, só con datas, nomes de lugares e cifras de mortos”.

26 de marzo do 2003
A noite do mércores foi moito peor que a anterior. Desde as dúas ou tres da madrugada, non o sei exactamente, comezaron a escoitarse explosións que duraron ata o mediodía do xoves; todo este tempo estivemos na mesma habitación, sen saber o que estaba pasando fóra. Nun momento de calma, aínda que sabemos que a calma non é un estado permanente e que sempre precede á tormenta, saímos ao xardín a respirar un pouco de aire fresco. Os veciños dixéronnos moitas cousas. Informáronos de que a voz que ouvimos a iso da cinco ou seis da mañá era a voz dunha veciña que gritaba despois de ser alcanzada polos disparos dos francotiradores americanos. Cando a escoitamos, o meus tres irmáns querían saír para saber quen berraba, pero o Señor estábaos protexendo e non saíron. Dixéronnos que o exército norteamericano estaba ao final da nosa rúa (e a nosa casa é a derradeira da rúa) e que mataran a un dos veciños porque saíu para axudar a esa muller e saber o que nos pasara a nós. Pero os americanos non tiveron piedade porque creron que esa muller era un dos fedayeenes que andan polas rúas e calellas disfrazados con roupa negra ou de muller. Tamén nos dixeron que esa muller saíu da casa a aquela hora para pedir axuda, porque a súa casa caera enriba dela e dos seus fillos, pero os americanos disparáronlle. Logo outro home do veciñanza que tamén vive na casa de enfronte da nosa saíu para axudala e cribárono a balazos, como se fose choiva nunha noite clara. Unha bala deulle nas costas e saíulle por diante. Entón saíu á rúa un gran número de mozos da zona: a maioría deles resultaron feridos e algúns morreron. Ese día as rúas convertéronse nun lugar moi tráxico; é difícil describir esas rúas detidas na tristura, os berros e a traxedia; incluso o ceo berraba sangue ese día. É posible que despois de todo iso eu poida ser optimista ou sequera conserve a esperanza de seguir viva? A desesperación na que me atopo non é normal.

Entrada do diario de Hoda Thamir Jehad, Iraq 2003-2004, con 18-19 anos (pax. 323, 324)

martes, 25 de enero de 2011

La mano de Fátima, de Ildefonso Falcones Sierra



NA NOSA BIBLIOTECA


Ildefonso Falcones sierra es abogado. Tiene cuatro hijos y vive en barcelona. Sus obras más importantes son: "La Catedral del Mar" y "La Mano de Fátima". Estas dos obras hacen al autor uno de los más leídos en la actualidad de novela histórica. "La Mano de Fátima" se publicó por primera vez en junio del 2.009 en la editorial Grijalbo, cuando se cumplió el cuarto centenario de la expulsión de los moriscos de España.

La lectura de este libro fue una enorme fuente de placer para mi por varias razones:
- Me dio una mayor comprensión del momento histórico en que tuvo lugar.
- Me incitó a luchar por un pueblo culto que sepa discernir, porque desgraciadadamente, la historia se repite. Tal vez si la conociéramos mejor no querríamos caer en los mismos errores.
- El protagonista encarna la lucha moral, la valentía, el amor y hasta la ternura que pueden animar al ser humano a luchar por la convivencia entre las personas y los pueblos sin resignarse jamás a la derrota.
- Invita a la lucidez y el discernimiento sobre el momento histórico que nos toca vivir saliéndose de los moldes de lo "políticamente correcto" cuando la dignidad de las personas entre en juego.


Emilia

viernes, 14 de enero de 2011

Caderno de agosto, de Alice Vieira

NA NOSA BIBLIOTECA
Caderno de agosto, publicado en galego por Xerais, en 1999, é unha novela de Alice Viera, unha das autoras máis lidas no país irmán. É un libro delicioso, o diario dunha adolescente escrito durante o mes de agosto en Lisboa, no que introduce capítulos dunha novela rosa que escribe a súa nai. Gloria preséntanos a súa familia con perspicacia e humor, pero sen caer nunca no sentimentalismo.
Unha escritura áxil, amable, que nos entretén e nos achega con cariño aos personaxes que forman o universo da espelida rapaza. Un espello do mundo adulto no que ela se mira para madurar, pero é difícil sentirse identificado co comportamento dos maiores, xa que actúan coma nenos, levados pola inercia dos sentimentos máis primarios e das convencións sociais.
Máis que recomendable para lectores de todas as idades que queren pasar un tempo de sorrisos intelixentes xuntos a uns personaxes entrañables, aos que non podemos terlle máis que simpatía. Queredes asubiar?

A pesar de ser pesados, aburridos, molestos coas notas, os pais fan moita falta nunha casa. A pesar das idas ao Chalé Menezes, a pesar dos asubíos e dos amores, a pesar de Dª María II e de Mónica e de Alfredo Enrique, non me vexo eu moi ben lonxe da miña nai [...]. E non foi fácil habituarme á idea de non recibir o bico do meu pai pola noite, antes de durmirme (...).

A min aínda me custaba entender que había de malo no feito de que a miña nai, maior e vacinada, divorciada e nai de fillos crecidos, conseguise un noivo... (...)
Heladio

miércoles, 12 de enero de 2011

Dime algo sucio, de Diego Ameixeiras



NA NOSA BIBLIOTECA


Este foi un dos libros que lin este Nadal, atraído polas boas críticas e, porque non recoñecelo, polo rechamante do título e a portada. É a cuarta novela do escritor, aínda novo, Diego Ameixeiras, que hoxe está acadando gran éxito con Asasinato no Consello Nacional, publicada tamén en Xerais no 2010.

Dime algo sucio viu a luz no 2009, é unha novela con intriga, sórdida, pero sobre todo é unha novela realista e sucia, claro. Situada na cidade de Ourense (Oregón) cóntanos varias historias que, ás veces, se cruzan protagonizada por persoas aparentemente vulgares. Pero todas elas, ao igual que a propia cidade, ferven no seu interior, buscando saír da rutina, buscando algo de emoción, de vida (mala).

Fácil de ler, en capítulos de dúas páxinas, pero sen concesións. Chega a provocar certo malestar ante a dureza (real, claro) do que nos conta e o estilo directo, sen floreos. Fragmentos dunha realidade que custa asumir pero que atopamos case que todos os días nos xornais. Soprendinme a min mesmo póndelle cara aos personaxes mentres paseaba pola cidade das Burgas, pouco despois de rematar a novela.

Isto é o que hai, parece dicirnos o autor. E o que hai non é divertido, nin puro. É ferinte e sucio. Os lectores maiores, afeitos xa a un mundo no que non todo é branco ou negro, á fascinación da vida real, gozarán seguindo a desacougante e crúa peripecia desta galería destes personaxes, e non poderán parar ata o final... da novela.

«Cando a avoa Asunción xa está metida na cama e consegue conciliar o sono, os pais de Laura tardan pouco en quedar durmidos diante da televisión. Ao pai péchanselle os ollos cos auriculares nas orellas (...) A nai sempre acaba arrimando a cabeza no seu ombro, querería saber en que queda ese esperpéntico careo entre as ex amantes dun coñecido bailarín...»


Heladio

viernes, 7 de enero de 2011

¿Por que escribo?

LER MÁIS:
http://www.elpais.com/articulo/portada/escribo/elpepusoceps/20110102elpepspor_9/Tes

Alberto Manguel
Porque no sé bailar el tango, tocar un instrumento musical como la celesta o el glockenspiel, resolver problemas de matemáticas superiores, correr una maratón en Nueva York, trazar las órbitas de los planetas, escalar montañas, jugar al fútbol, jugar al rugby, excavar ruinas arqueológicas en Guatemala, descifrar códigos secretos, rezar como un moje tibetano, cruzar el Atlántico en solitario, hacer carpintería, construir una cabaña en Algonquin Park, conducir un avión a reacción, hacer surf, jugar a complejos videojuegos, resolver crucigramas, jugar al ajedrez, hacer costura, traducir del árabe y del griego, realizar la ceremonia del té, descuartizar un cerdo, ser corredor de Bolsa en Hong Kong, plantar orquídeas, cosechar cebada, hacer la danza del vientre, patinar, conversar en el lenguaje de los sordomudos, recitar el Corán de memoria, actuar en un teatro, volar en dirigible, ser cinematógrafo y hacer una película, en blanco y negro, absolutamente realista de Alicia en el País de las Maravillas, hacerme pasar por un banquero respetable y estafar a miles de personas, deleitarme con un plato de tripas à la mode de Caën, hacer vino, ser médico y viajar a un lugar devastado por la guerra y tratar con gente que ha perdido un brazo, una pierna, una casa, un hijo, organizar una misión diplomática para resolver el problema del Medio Oriente, salvar náufragos, dedicar treinta años al estudio de la paleografía sánscrita, restaurar cuadros venecianos, ser orfebre, dar saltos mortales con o sin red, silbar, decir por qué escribo.

Soledad Puértolas
Las alegrías de la vida te desbordan. El dolor y la pérdida te superan y  hunden. El tedio y la monotonía pueden resultar aniquiladores.
Cuando escribo, estoy fuera de esa realidad. He entrado en otra donde sí es posible buscar un sentido, incluso vislumbrarlo.
La soledad, que tantas veces se ha hecho insoportable, se hace ligera y deseable. El estado perfecto.
Hay metas, humanidad, sentidos. Hasta cabe la risa, el gran regalo.
En la vida, el dolor ahoga y la risa es efímera. En el texto, se produce una transformación que la inteligencia no puede explicar. Nos sumergimos en el dolor sin llegar a morir, conquistamos la distancia. Observamos, podemos emocionarnos,  escoger, aventurarnos. La incertidumbre de la narración resulta más segura que las certezas de la vida. La palabra se hace enteramente nuestra.